Diş kuronunun uzunluğu mine – sement birleşiminden okluzal kenara kadar takriben diş boyunun üçte birini teşkil eder. Bu mesafedeki azalma veya çoğalma çiğneme fonksiyonu esnasında okluzal yüzeyden dişetlerine doğru yayılan gıda parçalarının dişeti oluğuna çarpmalarına sebep olur. Halbuki; normal şekildeki bir kuron civarında bu gıda parçaları yapışık dişeti üzerine çarparak dağılırlar ve bu mekanizma dişetleri için koruyucu özellik taşır. Dişlerin boyunda olduğu kadar eninde meydana gelecek değişiklikler de aynı şekilde önemlidir. Buna en güzel örnek iki dişin birbiriyle olan kaynaşmasıdır.
Sığ Vestibül
Çok sığ bir vestibül derinliği, diş ve dişetlerinin iyi bir şekilde fırçalanmasına engel olur. Dudak ve yanak gerilmeleri diş fırçasının dişeti kenarına tatbikine imkân vermez ve burada toplanan gıda parçaları ve mikro – organizmalarla bir dişeti iltihabı kolayca teşekkül eder. İltihap ise, dişeti dokusunun haraplığına sebep olarak başlangıçta zaten az derin olan vestibülü daha da sığlaştırır. Hatta vestibül derinliği tamamen ortadan kalkabilir, oynak ve elastik liflerden yapılmış olan alveol mukozası dişeti kenarının yerini alır ve ileri bir periodontal hastalık meydana gelir. Böyle vakalarda vestibül, herhangi bir operasyon tekniğiyle derinleştirilmedikçe ve yeni bir dişeti dokusu yaratılmadıkça bu bölgedeki dişleri korumak imkânsız olur.
Anormal Frenum ve Adale Uzantıları
Bazı hallerde, frenum ve adale bağlantıları anormal olarak dişeti kenarına yaklaşır. Bu durumda, dişlerin temizlenmesi güç olur ve dudak veya yanağın hareketiyle dişeti kenarına yakın olan frenum ve adale bağlantıları ve dolayısıyla da dişeti kenarları hareket eder. Bu hareketle dişeti oluğu genişler ve mikro – organizmalarla gıda parçaları burada kolayca tutunurlar ve periodontal hastalığın bir kısmını teşkil eden dişeti iltihabı meydana gelir.
Diş Aralarında Temas Noktalarının Eksikliği
Dişler arasında temas noktaları olmadığı zaman, diş aralarında gıda parçalarının toplanmasına elverişli bir yer hazırlandığı gibi, sert gıda parçaları dişler arası dişeti dokularının irkitilmesine de sebep olur. Hatta bazı dişlerin yer değiştirilmesi ve dolasıyla fena pozisyonda dizilmesiyle periodontal hastalığa hazırlayıcı bir ortam meydana gelir.
Çapraşık Dişler
Hayvanlarda ekseriya dişler iyi bir şekilde dizilmişlerdir ve gıdalarını doğal olarak aldıklarından; yanak, dudak ve dillerini hareket ettirerek kolayca dişlerini temizlediklerinden diş aralarında herhangi bir gıda parçası pek kalmaz. Fakat bugünün modern insanı özellikle, çok yumuşak gıdalarla beslendiklerinden gıdaların diş ve dişetleri üzerine mekanik temizleme etkisi çok az olmaktadır;
Ayrıca, diş dizilerinin normal olmaması da dişler arasında fazla miktarda gıda parçalarının toplanmasına sebebiyet vermektedir. Diş dizilerinin normal şekilde olmaması ekseriya diş çekimlerinden dolayı olur.
Eksik Fonksiyon
Vücudun bütün kısımları gibi periodontal dokuların üzerine de periodik olarak bir fonksiyonun mevcut olması lüzumludur; böylece, bu dokular, hastalığı yapması ihtimal dâhilinde olan zararlı etkenlere karşı daha dayanıklı olur. Normal bir çiğneme işinin uygun bir diyet ile yapılması dişeti üzerinde bu fonksiyonel uyarmayı temin eder. Fonksiyon eksikliği, özellikle ortodontik anomalilerden beans, çapraşık artiküle, örtülü kapanış ve tek taraflı diş eksiklerinde barizdir dişeti kenarını tahriş etmesi ile bir periodontal hastalık başlayabilir. Bunu önlemek için dişeti ve alveol kemiğine gingivoplasti ve osteoplasti operasyonları yapılabilir.
Fizyolojik Diş Aşınmasının Olmaması
Dişlerde normal (fizyolojik) diş aşınması olamazsa diş tüberküllerinin birbirine karşı kapanışları fazla baskılarla derin periodontal dokularda bir zararın meydana gelmesine yol açabilir.
İrsiyet
İrsiyetin periodontal hastalığı hazırlayan etkenler arasında olduğu kabul edilmektedir.
Kole Bölgesindeki Mine Uzantıları
Dişlerin koleleri hizasında mine uzantıları, özellikle kök ayrılım bölgelerinde diş taşları teşekküle ne, gıda birikmesine sebep olarak periodontal hastalığın meydana gelişinde yardımcı olur.
Yanıt Bırak