Hareketli Apareylerde Elde Edilebilecek Hareket Şekilleri :
Hareketli apareyler, adı üzerine ağza takılıp çıkarılan tipte apareyler olduklarından uyguladıkları kuvvetler de ağızda bulundukları süre içinde etkilidir. Aparey ağızdan çıkarıldığı andan itibaren diş üzerinden kuvvet etkisi kalkar. Bu aparey sisteminde, kuvvet, aktif eleman olarak kullanılan zemberekler, vidalar ya da elastikler tarafından dişin kuronu üzerine tek noktadan uygulanır. Bu kuvvetin etki çizgisi, dişin direnç merkezinin uzağından geçtiği için dişin, kuvvetin uygulandığı yönde kontrolsüz olarak devrilmesine neden olur. Dolayısıyla, temel olarak, hareketli aparey dişlerde kontrolsüz devrilme hareketine neden olmaktadır. Kontrolsüz devrilme en kolay ve hızlı gerçekleşen diş hareketi şeklidir. Bu hareketin birkaç özelliği vardır.
1- Kontrolsüz devrilme hareketinde diş, direnç merkezine çok yakın bir noktada yer alan dönme merkezi etrafında hareket eder.Dönme merkezi pratik olarak dişin kökünün ortasında bir noktadır. Kuvvet etkisiyle kuron bir yöne doğru hareket ederken kök apeksi de diğer yöne doğru yer değiştirir. Kontrollü devrilme hareketinde dişin apeksinde aksi yönde hiç hareket yoktur. Buna karşılık kuron kuvvet yönünde hareket etmektedir. Bu iki hareket şekli karşılaştırıldığında kontrolsüz devrilme hareketine oranla çok daha az olduğu görülmektedir. Sonuç olarak kontrolsüz devrilmede dişin hareket mesafesinin çok az olduğu söylenebilir.
2- Kontrolsüz devrilme hareketinde dişin eksen eğiminde büyük ölçüde değişim meydana gelir. Klinik olarak bu durum arzu edilmez çünkü dişlerin eksen eğimlerinin fazla değişmesi, bu dişler üzerine uygulanan çiğneme kuvvetlerinin kemiğe iletilmesi esnasında istenmeyen aşırı kuvvetlerin bu bölgelerde yoğunlaşmasına ve sonuç olarak açısal kemik defektleriyle karakterize periodontal sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Öne devrilmiş böyle bir dişe etki eden çiğneme kuvvetleri diş üzerine ve bu diş aracılığıyla alveol kemiğine dengeli olarak değılamaz. Sonuçta diş daha fazla devrilir, kemikteki defekt daha çok artar ve olay dişin kaybına kadar sürer.
3- Kontrolsüz devrilme hareketi sırasında, dişin kuronunun hareket yönündeki alveol kemik kreti üzerinde, kökün apeksi de hareket yönünün aksi yöndeki alveol kemiği üzerinde basıınç noktaları meydana getirir. Bu basınç noktaları aynı zamanda kemikte rezorpsiyon bölgeleridir. Uygulanan kuvvetin şiddeti iyi ayarlanmadığı taktirde diş üzerindeki moment yani devrilme etkisi çok kuvvetli olup bu bölgelerde endirekt rezorpsiyonlara neden olunabilir. Oysa kontrollü devrilme ya da translasyon hareketleri sırasında kuvvet kök yüzeyine daha homejen şekilde dağıldığından bu hareket tiplerinde endirekt rezorpsiyon olması ihtimali daha azdır.
Yanıt Bırak