Süt dişinin fizyolojik olarak düşmesinde, kökler bütünüyle rezorze olmuşlardır. Kuron düştükten sonra, alttaki dişin perikoroner torbası ağız boşluğuna açılır. Pratik olarak sikatrizasyon yoktur, perikoroner torba dişin küspisi tarafından delinir ve kuron ağız içinde yükselmesine devam eder.
Süt dişinin çekiminden sonra ise durum aynı değildir. Çekilen dişin yaşına, durumuna, alttaki dişin olgunluk derecesine göre sikatrizasyon farklı olur;
Diş ne kadar gençse ve alttaki diş ne kadar derinde ve uzakta ise sikatris o kadar kalın olur. Üstte fibrö-mükoz bir tabaka, altta kemik dokusu vardır. Kemik dokusu, alttaki dişin sürmesi için bir engel değildir. Fibröz sikatrisin delinmesi daha güçtür.
Süt dişinin, fizyolojik kök rezorpsiyonu başlamadan önce yapılan ‘’Çok erken çekimi’’ alttaki sürekli dişin kemik yüzeyine doğru hareketinde yavaşlama, hatta duraklamaya yol açar. Bu durum, her diş grubunun son dişi için daha belirlidir. (yan kesici ve 2. Küçük azı).
Süt dişinin, fizyolojik kök rezorpsyonu başladıktan sonra yapılan ‘’basit çekimi’’ aksine, alttaki dişin gelişimini ve sürmesini hızlandırır(MUGNIER, 1967). Bu şekilde çekim yapıldıktan sonra, sürmesini erken yapmış dişler daha yavaş ve sınırlı, fakat normal bir alveol gelişimi gösterirler (MEYER, 1968).
Sürekli diş germi her zaman ideal pozisyonda değildir. Üzerindeki süt dişinin yardımıyla yolunu bulur. Süt dişinin erken çekimi, sürekli diş germini normal kılavuzundan yoksun bırakmış olur (GURLEY, 1950).
- Tek Diş Çekimi
SÜT KESİCİSİ: Gençlik Döneminde Çekim: Komşu dişlerin versiyonu ile çekim boşluğu kısmen kapanır, antagonist diş de boşluğa doğru egression yapar.
Olgunluk döneminde çekim: Çekim boşluğunda fazla bir daralma olmaz. Fonasyon bozuklukları ve sürekli diş germinin sürme doğrultusunda değişiklik görülür.
Kökün yarısından fazlasının rezorbe olduğu dönemde Çekim: Alttaki sürekli kesici erken sürer.
SÜT KANİNİ: Gençlik döneminde çekim: O tarafın süt orta ve yan kesicileri distale olur, kesiciler arasında diastema meydana gelir. Çekim sikatrisi, sürekli kaninin gelişimini ve sürmesini pek etkilemez.
Olgunluk döneminde çekim: Kesicilerin distalizasyonu pek azdır. Bazan iki orta kesici ve çekim tarafındaki orta yan kesiciler arasındaki diastemalar görülür. Sürekli kanin germinin gelişiminde hızlanma olur.
Kökün yarısından fazlasının rezorbe olduğu dönemde çekim: Sürekli kaninin sürmesi hızlanır, fakat bu diş, sürekli yan kesici ve birinci süt azısı ya da 1. Küçük azı arasında bloke olur.
BİRİNCİ SÜT AZISI: Gençlik döneminde çekim: Çekim boşluğu komşu dişler tarafından daraltılır.
Olgunluk döneminde çekim: Ön dişlerin diastemaları genişleyebilir ve birinci küçük azının gelişimi hızlanır.
Köklerin yarısından fazlasının rezorbe olduğu dönemde çekim: 1. Küçük azı erken sürer.
İKİNCİ SÜT AZISI: Erken çekimi en çok kompkasyonlara yol açan süt dişi budur.
- Dikey doğrultuda: Gençlik döneminde çekim: Nötral kapanışta, üst 2. Süt azısı yalnız alt 2. Süt azısı ile kapanış yaptığından, alt 2. Süt azısının erken çekimi üst 2. Süt azısının egresyonuna yol açar. Oysa, üst 2. Süt azısının erken çekimi, üst 1. Süt azısının distal küspisi ile de kapanış yapan alt 2. Süt azısının egresyonuna yol açmaz.
Bu dönemde çekim sonucu meydana gelecek sikatris kalın olacağından, sürekli diş germinin gelişiminde gecikme olabilir.
Olgunluk döneminde çekim: Alt 2. Süt azısının çekimi, üst 2. Süt azısının egresyonuna yol açar. Bu dişin fizyolojik kök rezorpsiyonunda ve altındaki 2. Küçük azı germinin gelişiminde gecikme olabilir.
Köklerin yarısından fazlasının rezorbe olduğu dönemde çekim: İkinci küçük azının sürmesi hızlanır.
- Mesio-distal doğrultuda: İkinci süt azısı normal süresinde düştüğünde, altı yaş dişi üstte 2mm. Altta 4mm. Kadar mesiale olur. İkinci süt azısının erken çekimi bu mesializasyonun hızlanmasına, ya da 6 yaş dişinin mesio-versiyonuna yol açarak, 2. Küçük azının normal yerinde sürmemesine ya da gömük kalmasına sebep olur.
- Birden fazla süt dişi çekimi:
KORKHAUS, süt dişlerinin erken çekiminin, çenelerde her doğrultuda gelişim duraklamasına yol açtığını ileri sürerken, BELTRAMİ ve arkadaşları (1949), bu çekimlerin gelişimi etkilemediklerini söylerler. CAUHEPE (1952) ise, procesus alveolaris ve çenelerin bazal bölümlerinin birbirlerine bağlı olmadan geliştiklerini göstermiştir. MUGNIER (1967), birden fazla süt dişi çekiminin klinik olarak, çenelerin bazal bölümünde hiçbir deformasyona yol açmadığını belirtmektedir.
Bununla birlikte, altı yaşından önce süt azılarının çekildiği durumlarda, alt ve üst dişlerin kapanış ilişkilerinde bozukluklar meydana gelebilir.
Alt ve üst altı yaş dişlerinin kapanış durumuna geçmeden önce süt dişlerinin total çekimi, dişsiz yaşlılarda ya da süt çocuklarındakine benzer bir inoklüzyon durumu yaratır ve çocuğun gene çocukluk yutkunmasına dönmesine yol açar. Sürekli azı ve kesiciler sürdükten sonra bile bu durum değişmez.
Süt dişlerinin tek taraflı ve birden fazla çekimi, alt çenenin latero-deviasyonuna neden olabilir. Dilin bu çekim bölgesine yayılması, alveolün bu bölgesinin linguovestibüler yönde gelişimini etkileyebilirler.
Süt azılarının (8 inin birde) simetrik çekimi, ile angrenman ortadan kalktığında, alt çenenin proglismasına yol açabilirler. Tedavide geç kalındığında, alt çeneyi tam olarak geriye almak güçleşebilir.
Yanıt Bırak