Diş Fırçalama
Diş fırçalama teknikleri birçok klinisyenler tarafından çeşitli şekillerde tarif edilmiştir. Biz burada daha ziyade en belli başlı teknikleri dişetinin klinik durumlarını da göz önüne alarak açıklamaya çalışacağız. Her diş fırçalamasında, fırça azılar ve ön dişler bölgesinin ağız içi ve vestibül yüzleri olmak üzere 12 bölgede ve ayrıca dişlerin okluzal yüzeylerinde en az 4 – 5 tatbik şeklinde yapılmalıdır.
Bass Tekniği
Metot: Bass tekniği aynı zamanda dişeti olduğunu temizleme tekniği olarak da isimlendirebilir. Çünkü bu teknikte fırça kılları diş – dişeti birleşimi yönünde ve kıllar dişeti içerisine girecek şekilde tutulurken aşağı yukarı yönde kısa vibrasyon hareketleri yaptırarak dişeti oluğu temizlenmeye çalışılır. Ayrıca, okluzal yüzeyler ileri – geri fırça hareketleriyle ovularak temizlenir.
Fırça: Yumuşak, çok kümeli, yuvarlak uçlu ve iyi cilalanmış naylondan bir diş fırçası
Faydası: 1. Dişeti olduğunu temizlemek, 2. Değişikliğe uğramış dişeti çevresinin şeklini devam ettirmek.
Roll Tekniği
Metot: Fırça kılları dişetini 2 – 3 mm. kadar örtecek ve dişetiyle yaklaşık olarak 45 derecelik bir açı yapacak şekilde tutulur. Fırçaya el ile dönme hareketi verilirken okluzal yüze veya kesici kenara doğru hareket ettirilir. Bu hareket her bölge için 3 – 4 defa tekrar edilir.
Fırça: 3 veya 4 sıra kıl kümelerinden meydana gelmiş çok sık, uçları yuvarlak, iyi cilalanmış ve naylondan yumuşak bir diş fırçası.
Faydası: 1. Dişeti dokusunun uyarılması ve keratinizasyonunu ve 2. Normaldeki dişeti çevresinin devamlılığını sağlar.
Sakıncası: Dişeti olduğu iyi temizlenemez.
Yatay – Ovma tekniği
Metot: Fırça kıllarının ucu dişetine yatay tutulurken fırça ileri- geri yönde hareket ettirilir. Ön bölgede fırça dik olarak tutulur ve dişler dik yönde fırçalanır.
Fırça: 3 veya 4 sıra kümeden meydana gelmiş, çok sık, uçları yuvarlak, iyi cilalanmış ve naylondan yumuşak bir diş fırçası.
Faydası: Dişlerin dış ve iç yüzeyleri iyi temizlenir.
Sakıncası: Diş araları ve dişeti oluğu iyi temizlenmez ve dişte aşınmalar olabilir.
Stillman’ın Değiştirilmiş Tekniği
Metot: Fırça kıllarının uçları dişeti kenarı seviyesine gelecek şekilde ve dişlerin kesici kenarları seviyesine gelecek şekilde ve dişlerin kesici kenarları veya okluzal yüzleri fırça başının plastik çıkıntısına oturacak şekilde diş fırçasına yerleştirilir. Fırça dişin uzun ekseniyle 45 derecelik bir açı yaparken dişeti dokusu beyazlaşacak şekilde fırça ile dişeti dokusuna tazyik yapılır. On rakamı sayılınca kadar fırça 1mm. içerisinde mesio – distal yönde titreşim yaptırılır. Fırçaya titreşim yaptırılırken, fırça başı, kıllar kesici kenara erişinceye kadar hareket ettirilir.
Fırça: Tabii kıllardan yapılmış çok sert ve üzerinde 2 – 3 sıra kıl kümesi taşıyan fırçalar( burada kıl kümelerinden kasıt fırça başında enlemesine yer alan kümelerdir. Uzunlamasına ise 5 – 6 sıra kıl kümesi ihtiva etmelidir).
Faydası: 1. Dişeti dokusunun uyarılması ve keratinizasyonunu sağlamak, 2. Diş aralarını ve dişeti oluğunu temizleyebilmek.
Charters Tekniği
Metot: Fırça dişin uzun eksenine paralel olarak fırça kılları kesici kenar yönünü göstermek üzere yerleştirilir. Dişin uzun ekseniyle 45 derece açı yapacak şekilde meyille dirilir ve fırça diş aralarıyla dişeti dokularını temizleyecek şekilde dişetine doğru hareket ettirilir.
Fırça: Enlemesine 2 veya 3 sıra tabii kıldan yapılmış çok sert bir diş fırçası.
Faydası: 1. Dişeti kenarını ve diş aralarını temizlemesi, 2. Değişmiş dişeti çevresinin devamlılığını sağlaması.
Sakıncası: Dişeti kenarlarında çekilmeye neden olabilmesi.
Bu metotlar arasında en etkilisi Bass metottu sayılabilir. Çünkü birçok diş hekimleri yaptıkları araştırmalarda bu metotlarla diş fırçalamanın daha emin ve etkili olduğunu bildirmişleridir. Gerçekten Bass metotluyla diş – dişeti birleşimi ve periodontal hastalıkta kritik sahaların temizlenmesi daha rahat olabilmektedir. Son zamanlarda orta sertlikte kısa başlı naylon bir diş fırçası ile ufak dairesel hareketler yaptırılmak suretiyle olan diş fırçalama tekniği de tavsiye edilmektedir.
Plak kontrolunda, plağın yerleşmesi ve mevcudiyetinin hasta tarafından bilinmesinde büyük fayda vardır. Erythrosine, fluorescein ve bismark kahverengisi gibi uygun boyalarla plağı açığa çıkarmak mümkündür. Bu boyalar likit veya tablet şeklinde olabilir. Solüsyon bir pamuk yuvarlak ile dişeti kenarlarına ve dişlere tatbik edilir. Tabletler ise ağızda çiğnenmeli veya eritilmelidir. Bu esnada dilin ucu ile boyayı dişlerin her yüzüne yaymaya çalışmalıdır. Boya, mikrop kolonileri tarafından tespit edilerek bakteri plaklarının yeri açığa çıkarılmış olunur. En etkili diş fırçalama, boyanan bakteri plaklarını ortadan kaldırıncaya kadar bu işe devamla olur.
Yanıt Bırak