Şekilleri, yapıları ve fonksiyonları bakımından süt dişleri sürekli dişlerde birçok benzerlikler göstermekle beraber, oluşum, yapı ve morfolojilerinin yakından incelemesi, bu dişlerin anatomik, histolojik ve fizyolojik bazı özellikler taşıdıkları ortaya çıkarır. Hemen belirtmek gerekir ki, gelişimlerinin özel karakteri, belirli bir ölçüde yapılarını etkiler.
Gerçekten, ikinci süt azısı dışında öbür süt dişlerinin kuron mineralizasyonlarının büyük bir bölümü rahim içi yaşamda meydana gelir; bundan ötürü de gelişimleri ve mineralizasyonları, sürekli dişlerin gelişim ve mineralizasyonlarını etkileyen dış yaşamın çeşitli etkenlerine uğramamış olurlar.
Süt dişlerinin teker teker morfolojik karakterlerine geçmeden önce, onların sürekli dişlerle olan genel ayrımlarını kısaca gözden geçirmek yerinde olur:
-Süt dişlerinin rengi mavimtırak beyazdır, sürekli dişlerindeki ise sarımtıraktır.
-Süt dişleri sürekli dişlere göre, aşağı yukarı onlardan 1\3 oranında daha küçüktürler. Herne kadar aynı kişinin süt dişleri sürekli dişlerine oranla daha küçük olursa da, bazı durumlarda süt dişlerinin maksimal ölçüleri, sürekli dişlerin minimal ölçülerinden daha büyük olabilir.
-Süt dişleri genel olarak sürekli dişlerden küçük olmakla birlikte, süt azılarının kuronlarının mesoi-distal çapları, onların yerlerini alacak olan küçük azı kuronlarının mesio-distal çaplarından büyüktür. Üst çenede bu fark 2,8mm. alt çenede 3,7mm. kadardır. Bununla birlikte, bir yarım diş kavsindeki süt dişlerinin kuronlarının mesio- distal çaplarının toplamı, onların yerini alacak sürekli dişlerininkine oranla daha azdır. Sürekli dişlerin lehine olarak bu fark üst çenede 2,1 ve alt çenede 1,3mm. dir.
-Süt kesici ve kaninler genellikle sürekli kesici ve kaninlere göre daha yuvarlak görünümlerdedirler. Bütün boyutlarında orandan daha küçük olup, vestibüler yüzleri daha konvekstir.
-Süt azılarının kuron minesi köleye doğru yaklaştıkça, sürekli dişlerdeki gibi az bir eğimle bitmeyip kole bölgesinde bir daralma, boğumlanma gösterirler.
-Süt azılarının vestibüler ve arayüzleri bombelidir. Bu bombe, vestibüler yüzde bazan bir tüberkül biçimindedir ve tüberkülüm molare adını alır.
-Sürekli kesicilerin kökleri oral tarafa doğru eğik iken, süt kesicilerinin kökleri, kuronları ile aynı düzlemdedir; bazen de vestibüle doğru bir büküntü yaparlar. Çünkü sürekli kesicilerin germleri hemen süt köklerinin arkasında yer alırlar.
-Süt azılarının kökleri, sürekli büyük azıların köklerine oranla da diverjandırlar. Çünkü kökleri arasında küçük azıların germleri vardır. Süt dişlerinin apeksleri arasındaki uzaklık kök rezorpsiyonunun ilerlemesi oranında azalır.
-Pratik olarak süt dişlerinin kök bölgesinde pek anomaliye rastlanmaz. Oysa, sürekli dişlerde kök sayı ve biçim anomalileri pek sık görülür.
-Süt dişlerinin kuronlarının büyüklüğüne oranla, kuron pulpalarının hacmi, sürekli dişlerin kuron pulpalarının hacminden daha büyüktür. Ayrıca, birinci süt azılarının pulpa odası ikinci süt azılarınınkinden daha büyüktür.
-Alt çene süt dişlerinin pulpa odaları, üst çene süt dişlerinin pulpa odalarından daha geniştir.
-Mesial pulpa boynuzları, süt dişleri kuronunda, sürekli diştekilere göre daha geniştir.
-Oklüzo- servikal, yani dikey doğrultuda süt dişlerinin kuronları sürekli diş kuronlarından daha kısadır.
-Süt dişlerinin mine ve dentin tabakalarının kalınlığı sürekli diş mine ve dentin kalınlıklarının aşağı yukarı yarısına eşittir. Çünkü meydana geliş süreleri süt dişlerinde 350 gün iken sürekli dişlerde 700 gündür.
-Süt dişlerinde mine kalınlığı bütün kuronda eşit olmayıp, ön dişlerde (sürekli kesici ve kaninlerin aksine) vestibüler yüzde lingual yüzden daha fazladır.
-Pulpa odalarının yüksekliği de süt ve sürekli azılarda farklıdır. Süt azılarında, birinci süt azısından ikinciye doğru pulpa odasının yüksekliği azalırken, sürekli dişlerde birinci büyük azıdan üçüncüye doğru bu yükseklik artar. Bu durum her büyük azının sürmesinde, bir öncekine göre 6 yıllık bir süre farkı bulunması nedeniyle, önce süren 1. ve 2. büyük azıların pulpa boynuzlarının sekonder dentinle daha fazla silinmesinden ileri gelir.
-Süt dişleri sürekli dişlerden daha fazla aşınma gösterirler değim bölgesinin incelenmesinde şu özellikler göze çarpar:
a)Bu ara yüz bölgesinde süt dişi minesi, sürekli diş minesinden daha ince, bundan ötürü de daha kırılgandır.
b)Süt dişleri arasındaki septum, sürekli dişler arasındaki septumdan daha geniştir.
c)Süt dişlerinin değim noktaları daha kısa sürede değim yüzeyi haline geçerler. Çünkü, sürekli dişlerin ara yüzlerinin aşınmasında, çiğneme baskısı ve dişlerin birbirine yaptıkları baskılar etkendirler. Süt dişlerinde ayrıca, gelişmekte olan dişlerin süt dişlerine yaptıkları baskı, (fizyolojik kök rezorpsiyonu sonucu fizyolojik sallantılarının artarak süt dişlerinin birbirlerine daha fazla sürtünmeleri ve bu dişlerin sürekli dişlerden daha kolay aşınabilmeleri rol oynarlar.)
-Kimyasal analizler: Bu konuda araştırmalar, sürekli dişlerin minelerinin %95-96 anorganik, %2 organik maddeler ve %2 su kapsamlarına karşılık, süt dişlerinin %92-93 anorganik, %4 organik maddeler ve %3 sudan oluştuğunu ortaya çıkarmışlarıdır.
Yanıt Bırak